Streszczenia i opracowania lektur szkolnych klp klp.pl
W roku 1605 w Hiszpanii ukazała się powieść Miguela Cervantesa: „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy”, będąca parodią poczytnych wówczas romansów rycerskich. Utwór bardzo szybko zyskał uznanie czytelników, rozsławiając nazwisko autora. Dziesięć lat później pisarz opublikował II część przygód ubogiego hidalga, który pod wpływem czytanych ksiąg rycerskich postanowił zostać błędnym rycerzem i wyruszył w świat, aby walczyć przeciwko niesprawiedliwości i ludzkiej krzywdzie.

Bohater Cervantesa stał się symbolem bojownika o ideały, kierującego się najszlachetniejszymi dążeniami i porywami serca. Powieść można bowiem odczytywać nie tylko jako dzieje szaleńca i ekscentryka, który zatracił poczucie rzeczywistości. Można ją również odczytać jako epopeję poświęcenia, historię porywów i złudzeń, słabości i siły, apoteozę ludzkiej godności.

„Don Kichot z Manczy” do dziś cieszy się ogromną popularnością i zaliczany jest do najgłośniejszych dzieł w literaturze światowej. Błędny rycerz od lat inspiruje poetów, pisarzy, malarzy, muzyków. Na podstawie utworu powstały liczne sztuki teatralne, ekranizacje filmowe i kompozycje muzyczne. Nawet ten, kto nie czytał książki, zna imię Don Kichota, damy jego serca i wiernego giermka.

Geneza „Don Kichota z Manczy”


W roku 1605 ukazała się drukiem powieść Miguela de Cervantesa: „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy”, która już od jakiegoś czasu cieszyła się popularnością wśród czytelników, krążąc w rękopisach.

Badacze twórczości i życia Cervantesa nie zdołali ustalić, kiedy pisarz rozpoczął pracę nad dziełem ani jak długo ona trwała. Sam autor, w „Przedmowie” do utworu, wskazuje, że powieść zrodziła się w czasie jego pobytu w więzieniu. Wspomina również, że z założenia miała być parodią literacką, pognębiającą poczytne wówczas księgi rycerskie, pełne „niedorzeczności i nieprawdopodobieństw”:
[…] jedynym moim pragnieniem było w ohydę u ludzi podać zmyślone i dziwaczne opowieści ksiąg rycerskich, które dzięki memu prawdziwemu „Don Kichotowi” już utykają i niebawem bez wątpienia całkowicie upadną.
Niewątpliwie na charakter i powstanie „Don Kichota z Manczy” miały wpływ poważne i niezwykle w tamtych czasach popularne romanse rycerskie, których Cervantes początkowo był zagorzałym miłośnikiem. Z czasem jednak dołączył do grona krytyków tej literatury, dostrzegając jej szkodliwe oddziaływanie na wyobraźnię czytelników, którzy nie tylko wierzyli w niezwykłość przygód bohaterów literackich, ale również naśladowali ich czyny.

W swym dziele pisarz uwzględnił i sparodiował ponad trzydzieści znanych romansów, popularne pieśni epickie, zwane romancami, a także wątki z cyklu karolińskiego i bretońskiego. Pierwsze przygody don Kichota wzorował prawdopodobnie na anonimowym „Intermedium romanc”, utworze powstałym przed rokiem 1602, którego autorstwo niekiedy przypisywano Cervantesowi. Badacze literatury dostrzegli wiele podobieństw w kreacji głównego bohatera i konstrukcji akcji między „Intermedium romanc” a „Przemyślnym szlachcicem Don Kichote z Manczy”, wskazując, że anonimowe dzieło mogło być wariantem pierwszej nowelistycznej części „Don Kichota” bądź też mogło być studium wstępnym do I części przygód błędnego rycerza. W powieści znalazły również odzwierciedlenie doświadczenia Cervantesa z jego licznych podróży po kraju i spotkań z ludźmi, należącymi do różnych środowisk, co pozwoliło mu wzbogacić warstwę stylistyczną i językową dzieła dzięki wprowadzeniu elementów żargonu i mowy potocznej.

Pierwszy tom przygód Don Kichota szybko zyskał uznanie czytelników, choć spotkał się również z ostrą krytyką osób szczególnie niechętnych Cervantesowi i jego powieści. Jeden z przeciwników pisarza, Lope de Vega, w prywatnym liście ośmieszył dzieło określając je utworem bez wartości. Sam autor często określał „Don Kichota z Manczy” jako epopeję lub tragikomedię prozą. Powieść została przetłumaczona na języki obce, co przyczyniło się do międzynarodowej sławy Cervantesa.

Kilka lat później, prawdopodobnie już w roku 1611, Miguel de Cervantes rozpoczął pracę nad pierwszymi fragmentami II części „Don Kichota z Manczy”. Proces twórczy zakłóciła wiadomość o publikacji książki, będącej kontynuacją przygód błędnego rycerza. Jej autor, ukrywający prawdziwą tożsamość pod pseudonimem Alonza Fernandeza de Avellanedy, stworzył parodię postaci Don Kichota, a w przedmowie ostro skrytykował i wykpił Cervantesa. Wydarzenie to znacząco wpłynęło na treść II tomu dzieła. Powieść, wzbogacona o wątki polemiczne, ukazała się drukiem w 1615 roku.

Pierwszy polski przekład „Przemyślnego szlachcica Don Kichote z Manczy”, autorstwa kasztelana mazowieckiego, hrabiego Franciszka Podoskiego, został wydany w Warszawie w 1781 roku.

Czas i miejsce akcji „Don Kichota z Manczy”


Akcja powieści Miguela de Cervantesa: „Don Kichot z Manczy” rozgrywa się na przełomie XVI i XVII wieku i obejmuje kilka tygodni z życia tytułowego bohatera.

Czas i miejsce akcji nie zostały dokładnie sprecyzowane – narrator wspomina jedynie, że Don Kichot pochodzi z niewielkiej miejscowości w prowincji Manczy.

Miejscem akcji są również miejsca, w których przebywał rycerz w czasie swej wędrówki w poszukiwaniu przygód: przydrożne zajazdy oraz pasmo gór Sierra Morena.

Plan wydarzeń „Don Kichota”


1)Życie codzienne hidalga.
2)Pasja czytania ksiąg rycerskich.
3) Postanowienie Hidalgo o pozostaniu błędnym rycerzem.

4)Pierwsza wyprawa Don Kichota:
a) przygoda w oberży,
b) pasowanie na rycerza.

5) Droga powrotna do domu:
a) pomoc bitemu parobkowi,
b) potyczka z mulnikami,
c) powrót nieszczęsnego rycerza.

6) Śledztwo plebana i cyrulika:
a) zniszczenie ksiąg rycerskich,
b) zamurowanie drzwi do biblioteki.

7) Sanczo Pansa giermkiem rycerza.
8) Druga wyprawa w świat.
9) Bójka z mulnikami Yanguesów.
10) Przygoda Don Kichota ze służką.
11) Leczenie cudownym balsamem.
12) Nocne spotkanie z żałobnikami.
13) Don Kichot zdobywcą hełmu Mambrina.
14) Wizja sławy.
15) Don Kichot pomaga galernikom.
16) Ucieczka w góry.
17) Kradzież osła Sanczo Pansy.
18) Spotkanie z Kardenio.
19) Don Kichot odbywa pokutę.
20) Wyprawa Sanczo Pansy do Toboso.
21) Spotkanie giermka z przyjaciółmi rycerza.
22) Podstęp plebana i cyrulika.
23) Don Kichot obiecuje Dorocie pomoc.
24) W drodze do królestwa Doroty.
25) Historia pięknej panny.
26) Spotkanie z parobkiem.
27) Odpoczynek w karczmie.
28) Walka Don Kichota z bukłakami wina.
29) Don Kichot pogromcą olbrzyma.
30) Podstępne pojmanie rycerza.
31) Przygoda z pokutnikami.
32) Powrót do domu.

„Don Kichot z Manczy” jako powieść obyczajowa


„Don Kichot z Manczy” Miguela Cervantesa ze względu na zakres tematyczny należy do gatunku powieści obyczajowej, odzwierciedlającej obraz hiszpańskiej rzeczywistości i społeczeństwa na przełomie XVI i XVII wieku. W dziele autor wykorzystał swoje doświadczenia i obserwacje, poczynione podczas licznych podróży po kraju.

Realia życia codziennego różnych warstw społecznych ukazał pisarz dzięki wędrówce głównego bohatera, który opuszcza podupadające gospodarstwo i wyrusza w świat na poszukiwanie przygód. Czytelnik wraz z rycerzem przemierza hiszpańskie trakty i leśne ustronia, zatrzymuje się w pasterskich szałasach oraz w przydrożnych karczmach, które w tamtych czasach były swoistymi instytucjami kulturalnymi i miejscami spotkań ludzi z różnych środowisk. Na przykładzie dziejów Don Kichota, Cervantes przybliża życie hidalgów, zubożałych szlachciców, którzy utracili swą pozycję ekonomiczną i polityczną. Przedstawia również wieś hiszpańską, życie najuboższych, ich codzienne kłopoty i marzenia o bogactwie.

Na kartach powieści pojawiają się przedstawiciele różnych środowisk. Pisarz realistycznie nakreśla postacie mulników, handlarzy, strażników Świętej Hermandady, karczmarzy o wątpliwej przeszłości, galerników i drobnych rzezimieszków, balwierzy i bakałarzy. Kreacje bohaterów epizodycznych wzbogaca dzięki indywidualizacji języka – mówią oni charakterystycznym dla swojej grupy społecznej żargonem, językiem potocznym prostych ludzi, tak różnym od patetycznych przemów błędnego rycerza.

Obraz Hiszpanii, jaki wyłania się z dzieła Cervantesa, to obraz smutnego, osieroconego i pozbawionego władzy państwa, w którym ludzie żyją na skraju ubóstwa, w którym szlachetne czyny błędnego rycerza, pragnącego walczyć z niesprawiedliwością, spotykają się z niezrozumieniem i okazują się zbyteczne.

Artyzm powieści Miguela de Cervantesa


Powieść Miguela de Cervantesa: „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” składa się z dwóch części, opisujących przygody i perypetie tytułowego bohatera, który pod wpływem czytanych romansów rycerskich postanawia zostać błędnym rycerzem. Utwór poprzedzony jest dedykacją oraz autorskim prologiem i zawiera aneks z wierszami poświęconymi Don Kichotowi, stylizowanymi na średniowieczne liryki rycerskie. Osią kompozycyjną dzieła jest motyw wędrówki – hidalgo odbywa trzy wyprawy w poszukiwaniu przygód i sławy, podczas których spotyka różnych ludzi i stara się postępować zgodnie ze średniowiecznym kodeksem rycerskim.

„Don Kichot z Manczy” według założeń autora miał być parodią romansów rycerskich, gatunku wzniosłego, opowiadającego o niezwykłych czynach bohaterów, żyjących w świecie cudów i magii. Powieść łączy w sobie elementy charakterystyczne dla trzech typów romansów: rycerskiego, łotrzykowskiego i pasterskiego. Ponadto Cervantes wzbogacił fabułę dzieła, wprowadzając romance, farsy, dialogi satyryczne, nowele wtrącone i fragmenty liryczne.

Akcja utworu rozgrywa się w Hiszpanii na przełomie XVI i XVII wieku, w czasach współczesnych pisarzowi, co umożliwiło mu nasycenie przygód rycerza realiami hiszpańskiej rzeczywistości. Cervantes przybliża życie zubożałej szlachty oraz wprowadza sceny z codziennego życia wsi.

Styl narracji jest zróżnicowany i zbliżony do swobodnej, ustnej pogawędki. Cervantes posługuje się zwrotami hiperbolicznymi, retorycznym patosem, często też wprowadza zwroty cudzoziemskie, przysłowia i stylizację na język potoczny, ludowy. Wprowadzenie bohaterów, należących do różnych środowisk, dało pisarzowi możliwość wzbogacenia języka powieści o żargon i zwroty o sensie umownym.

Ciekawym zabiegiem stylistycznym, jaki zastosował pisarz, jest wprowadzenie dwóch narratorów: Hiszpana i Maura. Hiszpan jest autorem pierwszych ośmiu rozdziałów I części „Don Kichota z Manczy”, a następnie przejmuje rolę komentatora, krytyka, redaktora i wydawcy dalszej opowieści o przygodach błędnego rycerza. Maur pojawia się w rozdziale dziewiątym i jest dobrym znajomym mulnika z Arevalo. Takie zróżnicowanie narratorów pozwoliło autorowi na wyrażanie pewnych uwag i zastrzeżeń, dotyczących powieści. Narrator jest wszechobecny i wszechwiedzący, często zaznacza swoją obecność, relacjonuje wydarzenia, niejednokrotnie zawieszając akcję i kontynuując ją po znalezieniu odpowiednich źródeł, uzupełniających jego wiedzę o kolejnych perypetiach Don Kichota. W toku narracji zastosowana została mowa niezależna, pozornie zależna i zależna.

Bohaterowie powieści charakteryzowani są w sposób bezpośredni – poprzez opis narratora oraz w sposób pośredni – dzięki swoim działaniom, myślom i wypowiedziom. Kreacja pary głównych bohaterów: rycerza Don Kichota i jego giermka, Sanczo Pansy, skonstruowana jest na zasadzie kontrastu. Język postaci jest silnie zindywidualizowany i zależny od tego do jakiej warstwy społecznej bądź środowiska należą.

Niewątpliwym walorem dzieła Cervantesa jest bogactwo językowe. Autor wprowadził w tok narracji elementy różnych stylów, oscylując między mową warstw wykształconych a tokiem potocznym, charakterystycznym dla przedstawicieli prostego ludu. Niekiedy wypowiedzi bohaterów mają ton rubaszny, co wiąże się z komizmem powieści. Pisarz w mistrzowski sposób operuje żartem, dowcipem słownym i sytuacyjnym, kpiną, ironią i sarkazmem.

„Don Kichot z Manczy” Miguela de Cervantesa był pierwszą w literaturze światowej wielką powieścią społeczno-filozoficzną.

Dalsze dzieje Don Kichota


Najpopularniejsza, pierwsza część przygód Don Kichota kończy się z chwilą jego powrotu do domu. Narrator co prawda wspomina, że dzielny hidalgo wyruszył w świat po raz trzeci, lecz dodaje, iż wszelkie próby zdobycia informacji o tym, co przeżył, zakończyły się niepowodzeniem i uniemożliwiły dalszą opowieść o przygodach błędnego rycerza.

Akcja drugiego tomu „Don Kichota z Manczy” rozpoczyna się miesiąc po powrocie Don Kichota z drugiej wyprawy. Jego przyjaciele, balwierz i pleban, przekonani, że hidalgo całkowicie zapomniał o swym szaleństwie i powołaniu, zjawiają się u niego w domu. Podczas dyskusji o sposobach rządzenia mężczyzna wypowiada się rozsądnie, lecz nagle wpada na pomysł zwołania błędnego rycerstwa przez króla Hiszpanii, aby zaradzić w ten sposób złu i niesprawiedliwości.

Wizyta Sanczo Pansy rozbudza w sercu rycerza pragnienie nowych przygód. Giermek wspomina, że we wsi przebywa bakałarz, Samson Karrasko, który twierdzi, iż czytał niedawno wydaną powieść o przygodach Don Kichota z Manczy. Hidalgo po rozmowie z przybyszem, wraz z wiernym sługą po raz trzeci opuszcza swoje gospodarstwo i kieruje się do Toboso, aby Sanczo mógł przekazać list Dulcynei. W drodze spotykają trzy wieśniaczki. Giermek przekonuje Don Kichota, że jedna z nich jest zaklętą w brzydką chłopkę damą jego serca. Szlachcic postanawia ocalić ukochaną i wyrusza w stronę Saragossy na poszukiwania sposobu na zdjęcie zaklęcia.

Tymczasem balwierz i ksiądz wpadają na pomysł zatrzymania rycerza w domu. Do swego planu przekonują Samsona, który przebrany za błędnego rycerza podąża za Don Kichotem. W odpowiednim momencie Karrasko, podając się za Rycerza Zwierciadeł, przyłącza się do podróżników. Nowy towarzysz drogi opowiada hidalgo o tym, że walczył ze słynnym Don Kichotem z Manczy i pokonał go, zmuszając do wyznania, iż Kasildea z Wandalii jest piękniejsza od Dulcynei z Toboso. Rozgniewany szlachcic wyzywa go na pojedynek i odnosi zwycięstwo.

Podczas dalszej podróży Don Kichot i Sanczo Pansa spotykają Don Diega de Mirandę, w którego domu spędzają kilka dni. Hidalgo przeżywa szereg przygód, między innymi chce walczyć z lwem, zwiedza jaskinię Montesinosa i spotyka parę książęcą, która postanawia zakpić z bohatera popularnej powieści i zaprasza go na swój dwór. Tam wraz ze służbą wcielają się w postacie z wyobraźni błędnego rycerza i zmuszają go do uczestniczenia w wyimaginowanych zdarzeniach.

Sanczo Pansa zostaje gubernatorem nieistniejącej wyspy, a Don Kichot poślubia córkę ochmistrzyni. W końcu opuszczają dwór i zatrzymują się w karczmie, gdzie dowiadują się o wydaniu drugiej części przygód Don Kichota. Po stwierdzeniu, że powieść zawiera same kłamstwa, wyruszają do Barcelony. W mieście zjawia się również Karrasko, przebrany za Rycerza Białego Księżyca i wyzywa hidalga na pojedynek. Po pokonaniu błędnego rycerza, bakałarz żąda, aby powrócił on do swego domu. W drodze powrotnej szlachcic i giermek zostają pojmani i zawiezieni na dwór pary książęcej. Następnie spotykają jedną z postaci z fałszywej książki o przygodach dzielnego rycerza z Manczy, zmuszają ją do napisania oświadczenia, że utwór jest stekiem kłamstw i wracają do rodzinnej wsi.

Po powrocie do domu Don Kichot rozchorował się śmiertelnie. W ostatnich godzinach życia odzyskał zdrowy rozsądek, uświadamiając sobie, że przyczyną jego szaleństwa stały się księgi rycerskie. Spisał testament, dzieląc swój majątek między siostrzenicę, Sanczo i gospodynię i umarł w spokoju, przyjmując ostatni sakrament.

Miguel de Cervantes – biografia


Miguel de Cervantes Saavedra (hiszpański pisarz barokowy) przyszedł na świat 29 września 1547 roku w mieście Alcala de Henares jako siódme dziecko niedoszłego lekarza, zajmującego się felczerstwem. Jego rodzina należała do zubożałej szlachty i ze względu na zawód ojca, często zmieniała miejsce zamieszkania.

Pierwsza, potwierdzona informacja z życia przyszłego pisarza pochodzi z roku 1568, kiedy to uczęszczał do szkoły w Madrycie, gdzie między innymi pobierał naukę u wybitnego humanisty, nauczyciela literatury i wymowy, Lopeza de Hoyos. W tym okresie życia Cervantesa miał miejsce jego debiut literacki. W zbiorowej publikacji z okazji śmierci trzeciej żony Filipa II, Izabeli, zamieszczone zostały jego okolicznościowe poezje. Wówczas to zaistniała szansa, że specjalnym mecenatem otoczy go król, lecz Cervantes niespodziewanie opuścił Hiszpanię i wyjechał do Włoch, skąd pod koniec roku 1659 wysłał do ojca list, prosząc o świadectwo czystości krwi, umożliwiające mu podjęcie jakiejkolwiek pracy.

Istnieją przypuszczenia, że głównym powodem wyjazdu pisarza było zarządzenie policyjne z dnia 15 września 1569 roku, skazujące go na obcięcie prawej ręki i dziesięcioletnie wygnanie z kraju za zranienie pewnego szlachcica. Wiosną 1570 roku był zatrudniony jako pokojowiec – sekretarz przy legacie papieskim. Jakiś czas później porzucił dworskie życie i wstąpił do wojska hiszpańskiego, stacjonującego we Włoszech. W maju tegoż roku rozpoczęły się przygotowania do walk z Turcją. W połowie września hiszpańska flota pod dowództwem Don Juana de Austrii wyruszyła z portu w Messynie. Na jednym ze statków płynął również Cervantes. W dniu 7 października, w cieśninie w pobliżu Lepanto, doszło do walk z flotą turecką. Pisarz odznaczył się wyjątkowym męstwem, za co został odznaczony, lecz w wyniku odniesionych ran stracił władzę w lewej ręce. Po leczeniu we Włoszech, otrzymał listy polecające od wicekróla Neapolu i Don Juana, i wraz z bratem Rodrygiem wyruszył w drogę do Hiszpanii, gdzie miał odebrać rangę kapitana.

W pobliżu Francji obaj zostali pojmani przez piratów i sprzedani do Algieru, gdzie pisarz przeżył jako niewolnik pięć lat. Wszelkie starania rządu hiszpańskiego i rodziny, mające na celu wykupienie Cervantesa z niewoli, nie odniosły pożądanego skutku. Miguel napisał wierszowaną petycję do króla, wzywając go do podjęcia działania i wyprawy przeciw Algierowi. Kiedy uświadomił sobie, że oczekiwana pomoc nie nadejdzie, postanowił samodzielnie wydostać się z niewoli. Dwie ucieczki zakończyły się klęską i został ponownie pojmany. W 1579 roku zdołał zakupić barkę, na której miał odpłynąć wraz z sześćdziesięcioma towarzyszami niedoli. Jego plan został zdradzony przez byłego dominikanina, Blanca de Paza. Pisarz stanął wówczas przed namiestnikiem Algieru, spodziewając się wyroku śmierci, lecz został skazany na pięć miesięcy zaostrzonego więzienia.

W maju 1580 roku rodzina Cervantesa, dzięki ofiarom i pożyczkom, zdołała zebrać żądaną kwotę i wykupiła pisarza z niewoli. Pisarz otrzymał specjalne pismo, przywracające mu wolność i kiedy miał już opuścić Algier, na wniosek de Pazo wszczęto dochodzenie, mające ustalić jego zachowanie w czasie niewoli. Świadkowie zeznali na korzyść Miguela, poświadczając jego dobroć i męstwo. W grudniu, dzięki pomocy mieszkańców Algieru, wrócił do ojczyzny i zaciągnął się do wojska. Przez jakiś czas stacjonował w Portugalii, wkrótce jednak opuścił armię i poślubił Catalinę de Salazar y Palacios, osiadając w niewielkim majątku żony w Esquivias w La Manczy.

Nie mogąc znaleźć żadnego zatrudnienia, postanowił zająć się pisarstwem. W 1585 roku ukazał się jego pierwszy romans pasterski „Galatea”, do którego dołączył wierszowaną pochwałę poetów hiszpańskich: „Śpiew Kaliope”. Próbował również swych sił jako dramaturg, pisząc między innymi dwie sztuki teatralne: „Życie w Algierze” i „Numancja”. Pogarszająca się sytuacja finansowa, zmusiła go do przyjęcia w 1587 roku urzędu komisarza prowiantowego. Obowiązki swe wypełniał, jeżdżąc po kraju. W czasie licznych podróży spotykał ludzi, należących do różnych środowisk: kryminalistów, obieżyświatów, aktorów, żołnierzy, oberżystów. Światek kryminalistów zainspirował go do napisania noweli: „Rinconete i Cortadillo”.

W roku 1592 został skazany na kilka dni więzienia za nieprawidłowości w prowadzonych księgach i działanie na niekorzyść Wielkiej Armady. W 1594 roku przeniósł się do Madrytu, gdzie przez dwa lata zajmował stanowisko poborcy podatkowego. W 1595 wygrał konkurs poetycki ogłoszony w Saragossie. Następnie osiadł w Sewilli, całkowicie poświęcając się pracy twórczej. W roku 1596 napisał sarkastyczny sonet: „Na wjazd księcia de Medina do Kadyksu”. Dwa lata później w sonecie „Na katafalk Filipa II w Sewilli” wyraził ironiczną opinię na temat kosztownego katafalku, jakim mieszkańcy miasta postanowili uczcić pamięć króla. W „Podróży na Parnas” w sposób parodystyczny przedstawił swoje osiągnięcia w dziedzinie literatury, wyrażając nadzieję, że jego dzieła okażą się trwałe i rozsławią jego nazwisko.

W 1604 roku, po dłuższym pobycie w więzieniu, Cervantes ukończył swe najwybitniejsze dzieło: „Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy” i odsprzedał prawa do druku powieści Francisco de Roblesowi. Utwór przyniósł mu ogromną sławę, lecz nie poprawił trudnej sytuacji finansowej pisarza. W 1615 roku wydał drugi tom przygód błędnego rycerza, który został przyjęty równie entuzjastycznie.

Kilka tygodni później Miguel de Cervantes, ciężko chory i świadomy zbliżającego się kresu swego życia, wrócił do Madrytu. Na cztery dni przed śmiercią ukończył swój ostatni utwór: „Cierpienia Persilesa i Sigizmundy”, który dedykował hrabiemu de Lunoi. Dzieło zostało wydane pośmiertnie w roku 1617. Zmarł 23 kwietnia 1616 roku. Został pochowany w klasztorze trynitariuszy bosych tak, jak wówczas chowano biednych – bez nagrobka i napisu.



Mapa serwisu: